ทำไมอังกฤษต้องขับรถชิดซ้าย?

เรื่อง : อูน

ในจักรภพอังกฤษและไอร์แลนด์ ยานพาหนะทุกคันต้องขับขี่ทางด้านซ้ายมือของถนน ซึ่งแตกต่างจากประเทศอื่นๆ ในยุโรปด้วยกัน

ว่ากันว่า คนอังกฤษมักเคยชินกับการมีอะไรในแบบของตัวเอง อย่างเส้นทางรถไฟใต้ดินในลอนดอนไม่ได้ถูกจัดระเบียบตามหมายเลขหรือสี แต่พวกเขากลับมีชื่อเรียก เช่น ‘Circle Line’ หรือ ‘Jubilee Line’ ตั๋วโดยสารพิเศษก็มีชื่อเรียกแบบไม่มีที่มาที่ไปว่า ‘Oyster Card’

แผนที่โลกแสดงสัดส่วน – สีแดงคือพื้นที่การจราจรทางขวา สีน้ำเงินคือพื้นที่การจราจรทางซ้าย

บนถนนไฮเวย์ของเกาะอังกฤษจะไม่มีชื่อเมืองให้สังเกต ใครขับรถไปไหนต้องสังเกตทิศทางฟ้าและหมายเลขถนนเท่านั้น ในอังกฤษเริ่มใช้จราจรทางซ้ายมือตั้งแต่ปี 1835 แต่ด้วยเหตุผลอะไรนั้น มีคำตอบที่ไม่ง่ายสักเท่าไหร่

ทั่วโลกมีเส้นทางถนนรวมกันได้ประมาณ 29 ล้านกิโลเมตร ราว 8 ล้านกิโลเมตรเป็นเส้นทางจราจรซ้าย หรือราว 1 ใน 4 เส้นทางน้ำทุกสายเป็นจราจรขวา ณ จุดนี้ก็เป็นคำถามเพิ่มอีกข้อว่า ทำไมมนุษยชาติส่วนใหญ่ยึดถือกฎจราจรตรงข้ามกับอังกฤษ

การจราจรทางซ้ายในกิบรอลตาร์ ที่เริ่มมาตั้งแต่ปี 1929

ทำไมคนใหญ่ขับรถทางขวาของถนน? ผู้เชี่ยวชาญสืบค้นคำตอบจากหลักความจริงที่ว่า คนเราส่วนใหญ่ถนัดการใช้มือขวา ในยุคโบราณ เวลาทหารและอัศวินออกศึกทำสงคราม พวกเขาจะกุมบังเหียนด้วยมือซ้าย ส่วนมือขวาใช้ถืออาวุธรบพุ่ง พวกเขาปีนขึ้นหลังม้าทางด้านซ้าย และส่วนขี่ม้าทางด้านซ้ายเช่นกัน ต่อเมื่อเริ่มมีการใช้รถเทียมม้า การขับขี่ที่สะดวกกว่ากลับเป็นทางขวาของถนน

: ป้ายเตือนให้รถยนต์วิ่งเลนซ้ายในออสเตรเลีย

: ป้ายเตือนให้รถยนต์วิ่งเล่นซ้ายในไอร์แลนด์

การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของยุโรปเกิดขึ้นในยุคการปกครองของนโปเลียน โบนาปาร์ต ระหว่างการปฏิวัติฝรั่งเศส รัฐบาลของแม็กซิมิเลียน โรเบสเปียร์ได้บังคับออกกฎหมายการจราจรทางขวามือขึ้นมา นโปเลียนยึดกฎนี้ระหว่างการเดินทัพของเขา และนำไปบัญญัติใช้ในทุกพื้นที่ที่เขารบได้ชัยชนะ กระทั่งหมดยุคเรืองอำนาจของนโปเลียน อาณาจักรออสโตร-ฮังกาเรียนของราชวงศ์ฮับส์บวร์กจึงยกเลิกกฎดังกล่าว ทำให้ออสเตรียและฮังการีหวนกลับมาใช้จราจรทางซ้ายอีกครั้ง ในขณะที่ยุโรปที่เหลือยังคงใช้จราจรทางขวาเช่นเดิม

การจราจรทางซ้ายในฮ่องกง

จนเมื่ออังกฤษตัดสินใจใช้จราจรทางซ้ายในปี 1835 กฎดังกล่าวนี้ได้ถูกนำไปใช้ในประเทศอาณานิคมด้วยเหมือนกัน ทั้งในแอฟริกาใต้ และบางประเทศในเอเชีย รวมถึงออสเตรเลียและนิวซีแลนด์พากันเดินรถทางซ้ายกันอย่างพร้อมเพรียง ญี่ปุ่นเองปฏิบัติตามอย่างไม่ค่อยเต็มใจนัก แต่เพราะยอมให้วิศวกรชาวอังกฤษเป็นคนสร้างเส้นทางรถไฟ ทำให้การจราจรทางซ้ายของเส้นทางรถไฟลามไปถึงเส้นทางถนน